ایران‌کد، بستری برای لجستیک
احمد غلامزاده
چکیده
لجستیک یکی از ارکان مهم در هر سازمان می‌باشد که نقش اساسی را در هماهنگی بخشهای مختلف سازمان به عهده دارد. این امر مخصوصاً در سازمانهای فراشرکتی مشهودتر است.
در این راستا، در مقاله‌ی پیش رو، روش جدیدی در طراحی سیستم‌های لجستیکی ارایه شده که بصورت یک مطالعه‌ی موردی در سازمان معرفی شده است. طبق این روش اطلاعات پایه و مشترک سازمانی در ارتباط با کالا در فعالیتهای مرتبط (تعمیرات، حمل و نقل، زنجیره حمایتی مدیریت و غیره) مد نظر قرار گرفته و تحت یک بستر سیستم اطلاعاتی طراحی و ایجاد شده است. تجربه ما نشان داده که روش ارایه شده، قابل اجرا در سازمانهای بزرگ بوده و تسهیل امور لجستیکی آنها را برعهده دارد. نتایج ذیل حاصل پیاده‌سازی این سیستم است:
- ۴٠% کاهش در هزینه‌های عملیاتی
- بهره‌وری به واسطه ایجاد
- مشترک سازمانی
- سیستمی و اطلاعاتی
- اجتماعی
کلید واژه‌ها: لجستیک، بهره وری، کدینگ، ایران‌کد، سیستم پشتیبانی تصمیم‌گیری
- مقدمه
در عصر حاضر، تبادل اطلاعات و دسترسی به آن از اهمیت خاصی برخوردار است. سازمانی در طی انجام وظایف محوله موفق‌تر است که اطلاعات را به خوبی در سازمان خودش به گردش درآورده و مورد استفاده قرار دهد. برای بکارگیری مناسب اطلاعات و تصمیم‌گیری خوب، نیازمند سیستمی هستیم که بتواند مدیریت را در اتخاذ تصمیم‌ها کمک نماید. فقط یک سیستم پشتیبانی تصمیم‌گیری (DSS)[2] قادر است تا با سازماندهی اطلاعات و پردازش داده‌ها، گزینه‌های مختلف را برای تصمیم‌گیری در اختیار تصمیم‌گیرنده قرار دهد. پیچیدگی تصمیم‌گیری در سطوح مختلف در امور لجستیکی مشهودتر است.
کالا به عنوان یک موجودیت اصلی نقش محوری را در تبادلات اطلاعات لجستیکی بر عهده دارد. لذا فقدان یک سیستم جامع اطلاعاتی در این مقوله به چشم می‌خورد. برای نیل به یک D.S.S مناسب در لجستیک لازم است تا اطلاعات اقلام مورد شناسایی و طبقه‌بندی قرار گیرند و یک ز بان مشترک سازمانی توسعه داده شود. در این راستا به هر قلم کالا کدی یگانه اختصاص یافته و در چرخه اطلاعاتی لجستیک سازمان به جریان می‌افتد.
برای کدگذاری اقلام، سیستم‌ها و روش‌های مختلفی در سازمانهای بزرگ بکار گرفته شده است. به عنوان مثال کارخانه سل یک کد ١٠ رقمی برای کدگذاری مواد و تجهیزات بکار گرفت، همچنین کارخانه جنرال موتور، سیستم جامعی برای کدگذاری قطعات یدکی پیشنهاد کردند، اما مهم‌ترین سیستم کدگذاری و اطلاع‌رسانی که توانسته به صورت فراسازمانی عمل کند سیستم NATO است که این سیستم پس از جنگ جهانی دوم ١٩۴٧ بوجود آمد و بعدها در چندین کشور توسعه یافت. در این راستا در ادامه مقاله سیستم ”ایران‌کد“ معرفی می شود. که در آن به واسطه کدینگ اقلام رویکرد تازه‌ای در فرآیند طراحی سیستم‌های اطلاعاتی و پشتیبانی در لجستیک به نام ” بستر اطلاعات سیستمی لجستیک “ ابداع و بکار گرفته شده است. که توانمندی‌های بهتری را نسبت به سیستم NATO از خود به جای گذاشته است. در ادامه ابتدا به اختصار به تشریح لجستیک و نیازمندی‌های آن پرداخته، سپس ”ایران‌کد“ و بستر سیستمی آن معرفی می‌گردد. در آخر نیز دستاوردهای اجرایی آن گزارش می شود.
معرفی لجستیک
- تعریف
لجستیک یک روش و منطق منحصر به فرد است که فرآیندهای برنامه‌ریزی، تخصیص و کنترل منابع (مالی و انسانی) موجود در قسمتهای توزیع، پشتیبانی، ساخت و خرید را هدایت و رهبری می‌کند. به عبارت دیگر، لجستیک سیستم منسجمی است که تمامی فعالیتهای لازم حمل و نقل، انبارداری، توزیع ، تولید، … از زمان ساخت تا زمان تحویل به مشتری را حمایت می‌کند. لجستیک منحصر به یک سازمان نظامی یا اقتصادی نیست بلکه هر بخش تولیدی یا خدماتی نیز به گونه‌ای نیازمند لجستیک خاص خودش می‌باشد.
- اهداف لجستیک
اهداف لجستیک سازمان‌ها با توجه به ماهیت سازمان متفاوت است اما در دو طبقه‌بندی کلی اهداف لجستیک عبارتند از:
الف) در سازمانهای اقتصادی و تجاری: افزایش سود همراه با ارایه خدمات مطلوب به مشتریان
ب ) در سازمانهای نظامی: آمادگی عملیاتی از طریق پشتیبانی و هماهنگی عناصر لجستیک
- عناصر لجستیک
عناصر لجستیک عبارتند از فعالیت‌ها و منابع تشکیل‌دهنده سیستم لجستیک که شامل خرید، تولید، انبار، توزیع، فروش، حمل و نقل و تعمیرات می‌باشند. سازمان می‌تواند همه عناصر و یا تعدادی از آنها را در چرخه خود داشته باشد شکل شماره (۱) طرح ساده‌ای از لجستیک را نمایش می‌دهد.
شکل ۱: طرح ساده‌ای از لجستیک در سازمان
- نیازمندی‌های اطلاعاتی لجستیک
در یک چرخه عملیات لجستیکی، اطلاعات نقش اساسی را بر عهده دارند. اگر اطلاعات به موقع و صحیح در اختیار تصمیم‌گیرنده قرار گیرد، باعث ایجاد انسجام و تسهیل در سیستم شده و به این طریق از دوباره‌کاری‌ها و اتلاف وقت و انرژی جلوگیری می‌شود. اگر قرار باشد در بخشهای مختلف مدیریت لجستیک، فعالیتهای متنوع به صورت مستقل از هم صورت گیرند، در این صورت مدیریت لجستیک با انبوهی از اطلاعات راجع به انواع اقلام مورد نیاز در عملیات مواجه می‌شود که بعضاً در گــروه‌های مختلف تکرار می‌شوند. از طرف دیگر، پیچیدگی ناشی از تنوع اقلام، گستردگی جغرافیایی استقرار اقلام و تجهیزات و تخصصی‌شدن فعالیتهای لجستیکی از عواملی هستند که لزوم بکارگیری یک سیستم اطلاعاتی مشترک و جامع از اقلام، اموال و عملیات را طلب می‌کنند.
- نقش کالا در فعالیتهای لجستیکی
یک فعالیت لجستیکی زمانی شروع می‌شود که درخواستی از جانب مشتری به سیستم ارسال می‌شود. این درخواست برای دریافت کالا یا برای دریافت خدماتی است که به صورت غیرمستقیم در ارتباط با کالا می‌باشد. برای پاسخگویی به درخواست مشتری، ملزم به انجام فعالیتهای لجستیکی هستیم و با شروع یک فعالیت لجستیکی، عناصر دیگر تحت تأثیر قرار گرفته و به این تراکنش پاسخ می‌دهند. پس همان‌طور که مشاهده می‌شود، کالا به عنوان یک موجودیت سازمانی نقشی محوری را در لجستیک ایفا می‌کند (شکل ۲). در این راستا، یک سیستم لجستیکی، زمانی می‌تواند به خوبی انجام وظیفه نماید که بتواند به بهترین وجه، اطلاعات مربوط به کالا را کنترل و مدیریت کند و آنها را در قالب یک زبان مشترک سازمانی در چرخه لجستیک به جریان بیاندازد.
شکل۲: اهمیت کالا درسازمان
- سیستم ایران‌کد
- معرفی ایران‌کد
ایران‌کد نام سیستمی است که برای مدیریت و سازماندهی اطلاعات پایه لجستیک بنا شده است. این سیستم شامل گروهی از فعالیتهای خاص در جهت پیاده‌سازی رویکردی منطقی برای شناسایی و طبقه‌بندی اقلام و کالاها در سازمان می‌باشد و پیش‌زمینه لازم را برای هماهنگی عناصر لجستیکی فراهم می‌کند. ایران‌کد برای سازمانهای بزرگ که ممکن است شامل چندین زیرمجموعه بزرگ سازمانی باشند طراحی شده است ( هر کدام از این مجموعه‌ها نیز ممکن است به سازمانهای کوچکتر تقسیم شوند). نظام ایران‌کد کلیه اطلاعات پایه مربوط به کالا را به محض ورود به سازمان شناسایی، ثبت و با اختصاص کدی یگانه در سازمان به جریان می‌اندازد و بواسطه کدینگ داده‌ها، یک زبان مشترک را در کل سازمان و بین عناصر آن توسعه می‌دهد. در ایران‌کد بانکهای اطلاعاتی خاص در زمینه اقلام به صورت یک حافظه اجتماعی دیده شده‌اند. تمامی بخشهای سازمانی بنابر نوع نیازمندیشان می‌توانند از این حافظه اجتماعی در ایجاد زبان مشترک سازمانی، ایجاد تنوع اطلاعات پایه در اقلام و به اشتراک‌گذاری آن و همچنین ثبت اطلاعات استفاده کنند . در شکل شماره ٣ مدل ایران‌کد نشان داده شده است.
شکل ۳: مدل اطلاعاتی ایران‌کد
این سیستم به صورت متمرکز مدیریت و کنترل می‌شود و همه واحدهای مختلف سازمانی می‌توانند داده‌های مربوط به اقلام را وارد سیستم کرده و کدگذاری نمایند. وظیفه رهبری، برنامه‌ریزی و کنترل این واحد‌ها به صورت منسجم بر عهده هسته مرکزی ایران‌کد می‌باشد که به کمک شبکه‌ها و امکانات کامپیوتری به مراکز مختلف لجستیک متصل بوده و می‌تواند نیازها و فعالیتهای این مراکز را پشتیبانی نماید. از نظر سیستمی، ایران‌کد مشتمل بر سه سطح مدیریت و کنترل، عملیات و کاربران است. این سطوح طی یک سلسله مراتب اطلاعاتی از پایین‌ترین سطح تا بالاترین سطح سازمان، تصمیم‌گیرنده را حمایت می کنند. شکل ۴ ایران‌کد و سطوح سیستمی آن را نمایش می‌دهد.
شکل ۴: سطوح سیستمی ایران‌کد
- محیط و قلمرو ایران‌کد
ایران‌کد نیز به مانند دیگر سیستم‌ها، دارای حیطه و محدوده مختص خود می‌باشد. این سیستم دارای یک سری تراکنش‌های داخلی و خارجی است که در حوزه مربوط به کالا انجام می‌گیرد. این تراکنش‌ها، تأثیرات خاص خود را بر محیط وارد و یا از آن دریافت می‌کنند. با توجه به اینکه ایران‌کد به عنوان یک هماهنگ‌کننده در چرخه عملیات لجستیکی قرار می‌گیرد، لجستیک سازمان محیط بر ایران‌کد محسوب می‌شود. لجستیک به عنوان یک احاطه‌گر، ایران‌کد را در برگرفته و تعامل مستقیمی بین این دو وجود دارد. این تأثیرپذیری (تعامل) از زمان درخواست کالا یا شروع یک مأموریت لجستیکی آغاز و تا پایان یافتن آن مأموریت ادامه می‌یابد. قلمرو ایران‌کد را به آسانی نمی‌توان مشخص نمود چرا که این سیستم کاربران زیادی را تحت پوشش قرار می‌دهد و خدمات بی‌شماری را به آنها ارایه داده و نیازهای اطلاعاتی و عملیاتی آنها را برطرف می‌نماید. این کاربران همان سیستم‌های داخلی و خارجی سازمان می‌باشند و لذا برای داشتن یک درک ساده می‌توان محدوده ایران‌کد را تمامی سازمان‌هایی دانست که در حوزه مربوط به شناسایی و کدگذاری کالا با ایران‌کد در تعامل می‌باشند. شکل ۵ جایگاه ایران‌کد را در سازمان نشان می‌دهد.
شکل ۵: جایگاه ایران کد در سازمان‌ها
- اهداف ایران‌کد
بزرگترین هدفی که یک سازمان در پیاده‌سازی ایران‌کد دنبال می‌کند، بهبود عملیات لجستیکی و کاهش هزینه‌ها می‌باشد. این هدف کلی نتیجه اهداف جزیی زیر است.
- شناسایی یکسان اقلام در تمام سازمان از طریق اختصاص یک نام و کد منحصر به فرد به هر قلم کالا.
- تقسیم‌بندی اقلام به گروه‌های طبقاتی خاص به طوری که اقلام مشابه در دسته‌های کنترل‌پذیر قرار گیرند.
- شناسایی روابط بین اقلام در دسته‌های مختلف.
- ایجاد زبان استاندارد و مشترک برای ارتباطات درون سازمانی با استفاده از فرهنگ داده‌های استاندارد و کدهای یکسان.
- تسهیل ارتباطات خارجی در فعالیتهای لجستیک.
- ایجاد حافظه اجتماعی برای اقلام.
- فراهم کردن امکان پردازش الکترونیکی داده‌ها (EDP).
- دسترسی به یک DSSجامع.
- منطق طبقه‌بندی و کدگذاری اقلام در ایران‌کد
با توجه به اینکه طیف گسترده‌ای از اقلام در سازمانهای فراشرکتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، لازم است تا یک معیار و الگوی طبقه‌بندی جامع برای شناسایی و طبقه‌بندی در نظر گرفته شود. در ایران‌کد برای طبقه‌بندی اقلام از مشخصات و ویژگی‌های ماهیتی اقلام استفاده شده و اقلام براساس ماهیت وجودی خود شناسایی و طبقه‌بندی می‌شوند. پس از شناسایی و طبقه‌بندی، برای ایجاد یک زبان مشترک سازمانی به هر کالا یک نام مصوب و کد یگانه اختصاص می‌یابد. این کد، شــامل یک عدد ۱۶ رقمی می‌باشد، که نشان‌دهنده جایگاه کالا، در سیستم طبقه‌بندی ایران‌کد می‌باشد. به واسطه این کــد ۱۶ رقمی می توان به تمامی اطلاعات موجود کالا دسترسی پیدا کرد.
- قابلیت‌ها و توانمندی‌های ایران‌کد
ایران‌کد می‌تواند به واسطه یک بستر اطلاعاتی، زمینه مناسب را برای توسعه یک DSS فراهم نماید. بدین طریق که بخشی از اطلاعات در حوزه کالا را مدیریت نموده و در اختیار تصمیم‌گیرنده قرار می‌دهد. در طراحی این سیستم، مدیریت اقلام بدون محدودیت کمی و کیفی پیش‌بینی شده است. این سیستم همچنین می‌تواند یک مدیریت متمرکز را در کل سازمان پشتیبانی کند و به راحتی در سطوح فیزیکی و جغرافیایی گسترش یابد. سطوح تصمیم‌گیری در این سیستم تعریف شده می‌باشند و طی یک سلسله مراتب مشخص، کاربران در سطوح مختلف می‌توانند از اطلاعات مرتبط استفاده و تصمیم‌گیری نمایند.
۶-۳- ملزومات ایران‌کد
منظور از ملزومات ایران‌کد تمامی ابزارها و وسایلی هستند که در عملیات شناسایی، طبقه‌بندی، کدگذاری و بازیابی اطلاعات ایران‌کد مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ملزومات به اختصار به شرح ذیل می‌باشند:
- ساختار طبقه‌بندی: چارچوبی است برای بیان روابط بین دسته‌های اقلام براساس معیارهای طبقه‌بندی.
- الگوی وصف: یک الگوی مشخص برای تعریف و نام‌گذاری کالا به منظور ایجاد یکنواختی و استاندارد نمودن نام‌گذاری کالا.
- الگوهای یکنواخت‌سازی: به منظور جلوگیری از تعدد کالا از نظر نام تجاری از یک الگوی خاص برای شناسایی خصوصیات مشترک اقلام استفاده می‌شود.
- دستورالعمل‌ها: شامل دستورالعمل‌های اجرایی ایران‌کد و انجام فعالیتهای مرتبط با آن.
- فرم‌های اطلاعاتی: از فرم‌های اطلاعاتی خاصی برای انجام فعالیتهای ایران‌کد استفاده می‌شود.
- استانداردها: تمامی استانداردهای جهانی در رابطه با ویژگی‌های کالا، در ایران‌کد بکار گرفته می‌شود.
- ژنریک‌سازی: فنی است که باعث جلوگیری از افزایش نام‌های تجاری برای یک قلم کالا و معرفی منابع قابل جایگزین می‌شود.
- ۴- نگرش بستر اطلاعات سیستمی لجستیک
در طراحی ایران‌کد از روش ساخت‌یافته استفاده شده است، تمامی نیازمندی‌های سیستم بصورت بالا به پایین در نظر گرفته شده است. پس از تجزیه و تحلیل سیستم لجستیک و نیازمندی‌های آن به منظور ایجاد یک سیستم منسجم پشتیبانی لجستیک، نگرش سیستمی جدیدی با مفروضات خاصی به کار گرفته شد که در ادامه به آن پرداخته شده است.
- ۴-۱- انواع اطلاعات مربوط به کالا
در فرهنگ ایران‌کد، اطلاعات مربوط به کالا از دو دیدگاه مورد توجه قرار می‌گیرد:
الف) اطلاعات پایه اقلام
منظور از اطلاعات پایه، اطلاعاتی از اقلام که در سیکل لجستیک ثابت بوده و در طی عملیات سازمان دچار تغییر نمی‌گردند.
این اطلاعات، مورد نیاز تمامی عناصر لجستیکی بوده و به عنوان زبان مشترک بین واحدهای مختلف توزیع می‌گردد. این اطلاعات، عموماً در خارج از چارچوب سیستم لجستیک تولید شده و تحت عنوان اطلاعات محیطی مطرح هستند (مانند کد کالا، نام کالا، مشخصات فنی کالا، منابع عرضه کننده کالا، روابط کالا، استانداردهای کالا(.
مثال:
ب ) اطلاعات عملیاتی اقلام
منظور از اطلاعات عملیاتی، اطلاعاتی از اقلام است که در سیکل عملیات لجستیک متغیر بوده و در طی عملیات لجستیک دارای ارزشهای مختلف می‌باشند.
این اطلاعات عموماً در چارچوب سیستم لجستیک تولید شده و به عنوان اطلاعات تخصصی و عملیاتی هر عنصر لجستیکی مطرح می‌باشند.
مثال:
با این نگرش، ایران‌کد توانسته یک حافظه اجتماعی )شامل مجموعه‌ای از بانکهای اطلاعاتی (را در زمینه اطلاعات پایه اقلام برای لجستیک ایجاد نماید بطوری که تمامی عناصر لجستیک بتوانند بطور مشترک از آن استفاده کنند.
- بستر سیستمی اطلاعات پایه لجستیک
در ایران‌کد نگرش جدیدی در مدیریت و سازماندهی کل سازمان و واحدهای تابعه ارایه شده است. در این روش کلیه اطلاعات پایه لجستیک بصورت متمرکز در یک جا، کنترل و مدیریت می‌شوند و پس از پردازش در اختیار اجزای لجستیک قرار می‌گیرند. هر کدام از عناصر لجستیک به صورت مستقل می‌تواند سیستم اجرایی خود را طراحی کرده و بکار گیرد و بانکهای اطلاعاتی مورد نیاز خود را ایجاد و توسعه دهد ولی برای بکارگیری اطلاعا ت پایه حق تولید این اطلاعات را به صورت مستقل ندارد و باید از حافظه اجتماعی مشترک کالا، توزیع شده در لجستیک استفاده نماید. مثال ذیل نحوه بکارگیری اطلاعات پایه و عملیاتی را در یک فرآیند لجستیک نشان می‌دهد. در انجام مأموریت حمل یک کالا، توسط عنصر ”حمل و نقل“ لجستیک، این قسمت نیازمند اطلاعات پایه‌ای مانند کد کالا، نوع وسیله حمل‌کننده، مشخصات فنی حمل‌کننده و محموله و از این قبیل می‌باشد که اطلاعات پایه از حافظه اجتماعی ایران‌کد و اطلاعات عملیاتی از بانک اطلاعات ذیربط واحد حمل و نقل استخراج می‌شوند. پس همان‌طور که مشاهده می‌شود، واحد ”حمل و نقل “ دیگر نیازمند ذخیره‌سازی اطلاعات پایه در درون سازمان اجرایی خود نیست، به همین طریق واحدهای دیگر لجستیک نیز، برای استخراج اطلاعات پایه بایستی به حافظه اجتماعی ایران‌کد مراجعه کنند ولی در تولید اطلاعات عملیاتی خود مختارند. نکته قابل توجه در این تفکر سیستمی، ایجاد هماهنگی بین عناصر لجستیکی تحت این بستر سیستمی است. بدین طریق که بواسطه حافظه اجتماعی ایجاد شده، تمامی عناصر لجستیک می‌توانند طبق یک زبان مشترک و شناخته شده در کل سازمان با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به درخواست‌های یکدیگر به بهترین وجه ممکن پاسخ دهند. به این طریق این اطلاعات، در عملیات لجستیکی، دقت و سرعت را توأماً افزایش می‌دهند.
این تفکر سیستمی، قابل توسعه در سطح یک سازمان جهانی نیز می‌باشد. به این مفهوم که در یک سازمان جهانی (که شامل چندین سازمان کوچکتر زیرمجموعه می‌باشد)، هر کدام از سازمانهای تابعـه می‌توانند در عملیات داخلی خود، بانکهای اطلاعاتی مورد نیاز خود را در سطح عملیاتی ایجاد و توسعه دهند و بعضاً از کدینگ خود استفاده نمایند ولی به منظور انجام یک فعالیت لجستیکی در سطح سازمان مادر نیازمند استفاده از حافظه اجتماعی مربوط به اطلاعات پایه اقلام می‌باشند و حق تولید اطلاعات پایه اقلام در سطح سازمان مادر را ندارند. در شکل ۶ نقش اطلاعات پایه در چرخه لجستیک بخشی و ملی نشان داده شده است.
شکل ۶: نقش اطلاعات پایه در انسجام لجستیک بخشی و ملی
یک چنین بستر سیستمی می‌تواند در مدیریت و سازماندهی پیمان‌های نظامی بین چندین کشور، بسیار مفید واقع شود و انجام فعالیتهای لجستیکی را در سطح جهان بین دول عضو تسهیل بخشد. همچنین از این مفهوم می‌توان در توسعه یک فرهنگی ملی کالا و کد ملی در سطح یک کشور نیز استفاده نمود و تمامی فعالیتهای اقتصادی – تجاری و تولیدی آن کشور را برنامه‌ریزی و کنترل نمود.
- دستاوردهای بکارگیری بستر اطلاعاتی لجستیک
با استقرار بستر اطلاعات پایه لجستیک، به طور خلاصه فواید ذیل حاصل می‌شود:
- کاهش هزینه‌های مستقیم و سربار،
- جلوگیری از انجام عملیات کاری مشابه در عناصر مختلف لجستیک،
- ایجاد انعطاف‌پذیری بالا در انجام وظایف تخصصی هر عنصر لجستیک،
- انسجام و هماهنگی در انجام عملیات بین عناصر لجستیک،
- افزایش بهره‌وری به واسطه کاهش بوروکراسی و ایجاد زبان مشترک،
- کاهش ذخیره موجودی‌ها در عناصر لجستیکی،
- امکان اعمال یک مدیریت متمرکز و کارآمد در راهبری لجستیک.
- گزارش نتایج پیاده‌سازی ایران‌کد
طبق مستندات ناتو، در سازماندهی اطلاعات کالاها به ازاء هر قلم کالا ٧۵$ صرفه‌جویی عاید سازمان می‌شود. پیش‌بینی منافع اقتصادی ایران‌کد پس از پیاده‌سازی در سازمان طبق مستندات ناتو مبلغ ۱۸۸،۰۰۰،۰۰۰$ برآورد می شود.
در این راستا، ایران‌کد به طور عملی در یک سازمان بزرگ پیاده‌سازی شد. این سازمان خود شامل چندین زیر سازمان بزرگ می‌باشد. هر کدام از این زیرسازمان‌ها نیز به زیر مجموعه‌های کوچکتر تقسیم می‌شوند. در وضعیت گذشته، کالاهای سازمان در انبارهای مختلف در سراسر کشور ذخیره‌سازی می‌شدند. هر کدام از این انبارها، مسئول تأمین نیازمندی‌های لجستیکی سازمان ذیربط خود بودند و به صورت مستقل انجام وظیفه می‌نمودند. بعضًا کالاهای مشابه در انبارهای متعدد در زیر سازمانهای مختلف به صورت مازاد برنیاز، نگهداری می‌شدند. به علت عدم وجود یک زبان مشترک در سازمان مادر، امکان انجام فعالیتهای لجستیکی در یک سطح بهینه از زمان و هزینه امکان پذیر نبود. مشکلات دیگری که انگیزه طراحی ایران‌کد را به وجود آورد. به همین منظور در فاز اول اجرای ایران‌کد فواید ذیل عاید سازمان گردید:
- کاهش مقدار ذخیره موجودی (۳۰%)
- کاهش هزینه‌های سربار (۴۰%)
- کاهش مساحت انبارها و تعداد آنها (۲۵۰%)
- کاهش در حجم عملیات لجستیکی و حذف دوباره کاری‌ها (۴۰%)
- کاهش حجم سفارشات خارجی و صرفه‌جویی ارزی (۱۰%)
- کاهش حجم خریدهای داخلی سازمان (۱۵%)
- شناسایی اقلام بلا استفاده و خارج کردن آن از سازمان (۹%)
- بازیافت کالاها در انبار (۵%)
- تمرکز در مدیریت لجستیک
- کاهش هزینه‌های دسترسی و جستجوی اطلاعات (۷%)
- شناسایی اقلام نامعلوم و افزودن آن به دارایی سازمان (۳۳%)
- بهبود ملموس بهره وری
- نتیجه‌گیری
همان‌گونه که مشاهده شد، ایران‌کد به واسطه نگرش نوین سیستمی خود و طبقه‌بندی مناسبی که در زمینه اطلاعات اقلام به انجام رسانده است، توانسته که بهبود قابل ملاحظه‌ای در امور لجستیک پدید آورد. این سیستم با بکارگیری یک زبان مشترک سازمانی و توسعه یک حافظه اجتماعی، امور لجستیک را در قالب یک بستر سیستمی، هماهنگ و تسهیل می‌نماید. همچنین تجربه عملی نشان داده که مفهوم ایران‌کد قابل توسعه در سطح سازمانهای بزرگ و پیمان‌های بین‌المللی جهت انجام فعالیتهای مشترک اقتصادی یا نظامی می‌باشد و قادر است عملیات لجستیکی در این سطح را نیز پشتیبانی نماید. از اقدامات بعدی که در بکارگیری مفهوم ایران‌کد مؤثر است، توسعه این مفهوم در طراحی یک سیستم مدیریت جامع لجستیک می‌باشد. در سیستم مدیریت جامع لجستیک، تمامی عناصر لجستیک بر روی بستر اطلاعات ایران‌کد بنا نهاده شده و طبق یک رویکرد سیستمی منطقی به فعالیت می‌پردازند.
مراجع
- غلامزاده، احمد، “طبقه‌بندی و کدگذاری کالا”، انتشارات دانشگاه امام حسین (ع)، ۱۳۷۴٫
- مستندات داخلی ایران‌کد، “معرفی سیستم مدیریت اطلاعات پایه لجستیک”، اداره آماد و پشتیبانی ستاد لجستیک سپاه، ۱۳۷۶٫
- غلامزاده، احمد، فتحی، بهروز، “سایبرنتیک و نقش آن در ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی”، انتشارات دانشگاه امام حسین (ع)، ۱۳۷۷٫
- غلامزاده، احمد، میعادی، داود، “زبان مشترک و بستر اطلاعاتی”، دانشگاه امام حسین (ع)، ۱۳۷۷٫
- لینک به مرجع ناتو
[۱] رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران
۱- Decision Support System